مقایسه بیمه های عمر و تأمین اجتماعی- هرآنچه که باید بدانید

بسیاری از افراد در زمان خرید بیمه عمر یا دریافت خدمات مشاوره بیمه‌ای، اولین سوالی که می‌پرسند این است که بیمه عمر همان بیمه تامین اجتماعی است یا اینکه با هم تفاوت دارند؟ آیا بیمه عمر هم مثل بیمه تامین اجتماعی بازنشستگی دارد؟

بهترین پاسخ به این افراد این است که بیمه‌های تامین اجتماعی و بیمه‌های عمر به لحاظ ساختاری با یکدیگر تفاوت دارند. اما تفاوت کجاست؟ تفاوت اصلی مربوط به ساختارهای این دو نوع بیمه است. در ادامه این مطلب توضیح دادیم که بیمه تامین اجتماعی و بیمه عمر از نظر ساختاری و عملکرد چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

تفاوت بیمه عمر و تامین اجتماعی

بیمه تامین اجتماعی از نوع بیمه‌های اجتماعی و اجباری است که برای تامین مالی خانوارها درصورت بازنشستگی، بیماری و بیکاری استفاده می‌شود. در مقابل بیمه عمر یا زندگی از سوی شرکت‌های بیمه بازرگانی به منظور تامین مالی خانوارها در صورت فوت، ازکارافتادگی، بیماری و حادثه صادر می‌شود. به صورتی که برخی از این بیمه‌ها دارای بخش سرمایه گذاری و پرداخت مستمری هم هستند.

به طور کلی می‌توان گفت بیمه تامین اجتماعی و بیمه زندگی دو نوع بیمه متفاوت هستند اما هر دو به منظور تأمین مالی برای فرد در صورت وقوع حوادث و مشکلات مالی، به کار می‌روند. به صورتی که تأمین اجتماعی به عنوان یک سیستم بیمه‌ای، برای پوشش هزینه‌های درمانی و بهداشتی، بازنشستگی و بیماری‌ها از طریق کسر از حقوق کارکنان و کمک دولتی، تأمین مالی می‌کند.

بیمه‌های تامین اجتماعی که اغلب به عنوان بیمه‌های بازنشستگی نیز شناخته می‌شوند، جزء بیمه‌های اجباری محسوب می‌شوند که از سوی دولت‌ها برای تامین رفاه مردم در نظر گرفته شده‌اند، در حالیکه بیمه‌های عمر جزء بیمه‌های اختیاری است که فرد می‌تواند بسته به شرایط خود آن را تهیه کند.

از سوی دیگر بیمه عمر برای پوشش خطرات مربوط به فوت یک فرد و پرداخت جبران خسارت به خانواده و وارثان او بعد از فوت، استفاده می‌شود. این دو نوع بیمه با هدف‌های متفاوتی عمل می‌کنند، اما هر دو به منظور حفظ امنیت مالی فرد و خانواده او، مهم هستند. با این حال، هر دو سیستم بیمه نقش مهمی در تأمین امنیت مالی فرد و خانواده او بازی می‌کنند. بهتر است شرایط و ضوابط آن‌ها را به دقت بررسی و مقایسه کنید.

مزایای بیمه عمر و تامین اجتماعی

برای درک بهتر و مقایسه دقیق‌تر بیمه عمر و تامین اجتماعی بد نیست نگاهی بیاندازیم به مزایای آن‌ها. مزایای بیمه عمر و تامین اجتماعی به شرح زیر است:

مزایای بیمه عمر:

• جبران خسارت‌های مالی به خانواده و وارثان پس از فوت فرد؛
• پوشش بیماری‌ها: درصورتیکه فرد دچار بیماری‌های خاص و حاد گردد، می‌تواند از محل بیمه نامه عمر خود هزینه درمانی و بیمارستانی دریافت کند؛
• حفظ امنیت مالی خانواده در صورت وقوع حادثه ناگوار: در‌صورتی‌که فرد طی حادثه‌ای فوت یا جراحت پیدا کند، از محل بیمه نامه عمر خسارت به وی و خانواده و وارثان او پرداخت می‌شود؛
• پوشش‌های مربوط به ازکارافتادگی: درصورتی که فرد به هر علت دچار ازکارافتادگی شود، به نحوی که قادر به انجام شغل خود نباشد و در نتیجه درآمدش قطع شود، بیمه او را تحت پوشش خود قرار می‌دهد؛
• پوشش بازپرداخت اقساط وام؛
• امکان دریافت وام بدون ضامن؛
• امکان تعیین ذینفع با انتخاب و اختیار فرد؛
• امکان بازخرید حق بیمه های پرداختی؛
• دریافت سود تضمینی.

مزایای تامین اجتماعی:

• پوشش هزینه‌های درمانی و بهداشتی؛
• پوشش بیماری‌ها و حوادث شغلی؛
• پوشش بازنشستگی و تأمین درآمد برای سال‌های پیری؛
• کاهش هزینه‌های درمانی و بیمارستانی؛
• پوشش بیمه بیکاری؛
• پوشش بیمه در زمان بارداری و شیردهی.

همچنین، هم بیمه عمر و هم تامین اجتماعی به فرد امکان می‌دهند که به خانواده خود آرامش بخشیده و در صورت وقوع حوادث ناگوار، از دست دادن درآمد و مشکلات مالی را تجربه نکنند.

معایب بیمه زندگی و تامین اجتماعی

برای درک بهتر تفاوت‌های بین بیمه زندگی و بیمه تامین اجتماعی در ادامه نگاهی انداختیم به معایبی که این دو بیمه دارند.

معایب بیمه های عمر:

• هزینه‌های پرداختی: هزینه‌های بیمه عمری ممکن است نسبتاً بالا باشد، به خصوص برای افرادی که سن آن‌ها بالاتر است؛
• پوشش ناکافی: برخی از بیمه‌های عمر پوشش ناکافی در برابر بیماری‌های خاصی چون بیماری‌های ژنتیکی، بیماری‌های نادر و… دارد؛
• شرایط قرارداد: برخی از بیمه‌های عمر ممکن است شرایط قراردادی پیچیده‌ای داشته باشند و برای فهمیدن آن‌ها باید به مشاور بیمه مراجعه کرد؛
• استثنائات بیمه نامه: بیمه‌های عمر دارای برخی موارد استثناست که ممکن است باعث شوند همه افراد نتوانند بیمه بخرند و پرداخت خسارت برای آن‌ها انجام نشود.

معایب بیمه های تامین اجتماعی:

• پوشش ناکافی: بیمه تامین اجتماعی ممکن است در پوشش بسیاری از خدمات پزشکی، مانند درمان‌های تخصصی یا عمل‌های جراحی ناکافی باشد؛
• محدودیت در انتخاب پزشک: حق بیمه‌گران در انتخاب پزشک و مراکز درمانی ممکن است محدود شده باشد و برخی افراد احساس کنند که این محدودیت‌ها موجب تضعیف کیفیت درمان آن‌ها شده است؛
• پرداخت هزینه‌های بیمه: برخی از افراد، پرداخت هزینه‌های بیمه با درآمد زیر متوسط، سختی مالی زیادی را برای خود به دنبال دارند؛
• شکایت از صدور مجوزهای درمانی: برخی از افراد شکایت دارند که فرآیند بیمه تامین اجتماعی بسیار طولانی و پیچیده است و ممکن است صدور مجوزهای درمان برای آن‌ها به سختی انجام شود؛
• مشکلات ناشی از تغییرات قوانین: قوانین مربوط به بیمه تامین اجتماعی همیشه ثابت نیستند و ممکن است تغییر کنند، این موضوع می‌تواند برخی از افراد را با مشکلاتی همچون کاهش حقوق یا پوشش ناکافی تحت تأثیر قرار دهد.

تعهدات در بیمه عمر و تامین اجتماعی

بیمه عمر و تامین اجتماعی هر کدام تعهدات متفاوتی به بیمه گذاران ارائه می‌کنند. در ادامه تمام این تعهدات و پوشش‌های بیمه‌ای را معرفی کردیم.

پوشش ها و تعهدات بیمه عمر

1. پوشش در برابر فوت به هر علت؛
2. پوشش­ تكميلی فوت ناشی از حادثه؛
3. پوشش نقص عضو و ازکارافتادگی ناشی از حادثه؛
4. پوشش هزینه­‌های پزشکی ناشی از حادثه،
5. پوشش­‌های ارائه شده درصورت ازکارافتادگی بیمه ­شده به هر علت (بیماری یا حادثه)؛
6. پوشش بیماری­‌های پرخطر و پر هزینه؛
7. پرداخت سود تضمینی به اندوخته‌ها؛
8. پرداخت سودهای مازاد بر سود تضمینی (سود مشارکت در منافع)؛
9. پرداخت‌های مستمری و بازنشستگی.

پوشش و تعهدات بیمه تامین اجتماعی

تامین اجتماعی به عنوان یک سیستم تأمین اجتماعی، شامل پوشش‌های گسترده‌ای است که برای حفظ و حمایت از حقوق و سلامت جامعه فراهم می‌شود. پوشش‌های تامین اجتماعی عبارت‌اند از:

1. بازنشستگی: پرداخت درآمد به افراد برای پوشش هزینه‌های زندگی پس از بازنشستگی؛
2. دستمزد ایام بیماری: پوشش هزینه‌های درمان بیماری‌ها، جراحی‌ها و داروهای نسخه‌ای؛
3. مستمری از کارافتادگی: پرداخت درآمد به افراد از کارافتاده برای کمک به برآورد هزینه‌های زندگی؛
4. مستمری بازماندگان: پرداخت درآمد به خانواده‌ها برای پوشش هزینه‌های زندگی پس از فوت بیمه شده؛
5. بیمه بیکاری: پرداخت درآمد به افراد بیکار برای کمک به برآورد هزینه‌های زندگی؛
6. باروری و ازدواج: پوشش هزینه‌های مرتبط با عقد نکاح، دستمزد ایام بارداری و شیرخواران؛
7. خدمات مراقبتی به سالمندان و افراد دارای معلولیت: پوشش خدمات پزشکی، پرستاری و مراقبت برای سالمندان و افراد دارای معلولیت؛
8. تأمین اجتماعی کارگران: پوشش حقوقی و بهداشتی برای کارگران، از جمله بیمه حوادث کاری، پوشش در صورت بیماری یا آسیب ناشی از کار و پرداخت درآمد در صورت بازنشستگی؛
9. کمک هزینه کفن و دفن.

این پوشش‌ها به عنوان قوانین و مقررات تأمین اجتماعی، به شکلی هماهنگ و متناسب با نیازهای جامعه در بسیاری از کشورها تدوین شده‌اند.

مقایسه بیمه عمر و تامین اجتماعی از نظر شرایط و ضوابط

برای مقایسه بیمه عمر و تامین اجتماعی، اطلاعات دقیق درباره شرایط و ضوابط هر یک از این دو نوع بیمه باید در نظر گرفته شود. با این حال، با توجه به خصوصیات و اهداف هر یک، به طور کلی می‌توان چندین جنبه را در نظر گرفت:

• پوشش بیمه‌ای: بیمه عمر به صورت خصوصی و اختیاری ارائه می‌شود و برای پوشش احتمال وقوع حوادث ناگوار و بیماری‌های مختلف در زمان زندگی است. در مقابل تامین اجتماعی به عنوان یک سازمان دولتی، از طریق تامین ازدواج، بارداری، بیماری، بازنشستگی، فوت و سایر موارد، پوششی برای شهروندان در ایجاد تعادل اجتماعی فراهم می‌کند.

• پرداخت حق بیمه: در بیمه عمر، پرداخت حق بیمه به عهده فرد است و میزان حق بیمه را نیز خود فرد تعیین می‌کند. در صورتی که حق بیمه پوشش در تامین اجتماعی توسط دولت، کارفرما و بخشی از آن هم توسط کارگران پرداخت می‌شود.

• محاسبه مبلغ بازنشستگی: در بیمه عمر، مبلغ بازنشستگی بر اساس مدت بیمه نامه، سن فرد، مبلغ حق بیمه پرداختی، وضعیت سلامتی محاسبه می‌شود. در تامین اجتماعی محاسبه مبلغ بازنشستگی بر اساس سابقه کار، حقوق پرداختی وی و سن افراد صورت می‌گیرد.

• زمان پرداخت حق بیمه: در بیمه عمر، پرداخت حق بیمه معمولاً در بازه زمانی مشخصی از طریق قرارداد انجام می‌شود. ضمن اینکه پرداخت حق بیمه نیز به اختیار خود اوست. در تامین اجتماعی، پرداخت حق بیمه به صورت منظم از درآمد و حقوق افراد کسر می‌شود.

• پرداخت بازنشستگی: در بیمه عمر، پرداخت بازنشستگی هم به صورت یک‌جا و هم به صورت اقساطی در زمان تعیین شده انجام می‌شود. در تامین اجتماعی، پرداخت بازنشستگی به صورت ماهانه (مستمری ماهانه) انجام می‌شود.

آیا کسی که بیمه تامین اجتماعی دارد به بیمه عمر هم نیاز دارد؟

تصمیم گیری درباره نیاز به بیمه عمر در کنار بیمه تامین اجتماعی به شرایط فرد و خانواده او بستگی دارد. البته هر دو نوع بیمه متفاوت هستند و هدف‌های مختلفی را پوشش می‌دهند.

بیمه عمر برای جبران خسارات بعد از فوت است. به صورتی که بلافاصله پس از فوت یک فرد، جبران خسارت‌های مالی به خانواده و وارثان او پوشش داده می‌شود. در صورتی که فرد خانواده‌ای داشته باشد که به درآمد او وابسته هستند (مانند همسر و فرزندان)، بیمه عمر می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا پس از فوت او، زندگی خود را با مشقت کمتری ادامه دهند.

از طرفی، بیمه تامین اجتماعی، برای پوشش هزینه‌های درمانی، بازنشستگی، بیماری‌های شغلی و… استفاده می‌شود. در نتیجه، اگر فرد دارای نیازهای مالی دیگری در طول عمر خود است، به صورت مستقل از بیمه تامین اجتماعی، نیاز به بیمه عمر هم دارد.

اهمیت خرید بیمه عمر و سرمایه گذاری با وجود بیمه تامین اجتماعی

با اینکه بیمه عمر با تامین اجتماعی و خدمات درمانی تفاوت دارد، اما می‌تواند به عنوان بیمه مکمل در نظر گرفته شود اگرچه کاملاً مستقل هستند. در صورت فوت فردی که فقط بیمه تامین اجتماعی دارد، غير از مبلغ ناچیزی از هزينه كفن و دفن پولی از طرف بیمه به بازماندگان پرداخت نمی‌شود، درحالی كه در بيمه عمر و سرمايه­ گذاری درصورت فوت فرد حتی اگر يك قسط از حق ­بيمه را هم پرداخت كرده باشد، علاوه بر پرداخت سرمايه فوت، چنانچه پوشش فوت بر اثر حادثه هم خريداري کرده باشد، تا ۳ برابر (یا بیشتر) سرمايه فوت، به بازماندگان پرداخت می‌شود.

این در حالی است که در بيمه تأمين اجتماعی، حقوق به بازماندگان تحت شرايط خاص (از ميان فرزندان تنها به فرزند دختر و مجرد) انتقال می‌يابد. از طرفی حق ­بيمه­‌های پرداختی افراد به سازمان تأمين اجتماعی قابليت بازخريدی ندارد. افراد ۷% حقوق دريافتی را ماهيانه بابت حق ­بيمه تأمين­ اجتماعی پرداخت می‌كنند و اگر استفاده­‌ای هم از آن نكنند نمی‌توانند مبالغ پرداختی خود را بازخريد كنند. در حالی که در بيمه عمر و سرمايه ­گذاری، حق ­بيمه­‌های پرداختی بیمه­ گذاران برخلاف تأمین اجتماعی در هر صورت قابل استفاده است.

از طرف دیگر اگر فردی در حال انجام کارهای خطرناک یا در معرض خطرات مختلف قرار دارد، بیمه عمر می‌تواند بهترین گزینه برای او باشد تا پوشش ویژه‌ای برای این خطرات داشته باشد. بنابراین، به نظر می‌رسد که داشتن بیمه عمر و بیمه تامین اجتماعی، هر دو به منظور حفظ امنیت مالی فرد و خانواده او، مهم هستند.

بیمه عمر و مزایای بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی

ممکن است برخی از افراد نگران باشند که شاید بیمه عمر بر مزایای بازنشستگی تامین اجتماعی آن‌ها تاثیر بگذارد و یا دولت بخواهد مزایای آن را قطع کند. اگر مزایای بازنشستگی تامین اجتماعی را دریافت می‌کنید و از بیمه‌نامه عمر بهره می‌برید، این پرداخت کاملاً اختیاری است و مغایرتی با درآمد رفاهی از سوی دولت ندارد. بنابراین، به هیچ وجه بر مزایای بازنشستگی شما تأثیر نمی‌گذارد. شما همچنان به همان میزان مزایای تامین اجتماعی خود را دریافت خواهید کرد.

سخن پایانی

در این مطلب تلاشمان را کردیم تا همه موارد مربوط به مقایسه بیمه عمر و تامین اجتماعی را توضیح دهیم. بیمه عمر و تامین اجتماعی دو بیمه متفاوت از هم هستند، اما می‌توانند به صورت مکمل یکدیگر نیز مورد استفاده قرار بگیرند. امیدواریم در این مطلب توانسته باشیم به همه سوالات شما در خصوص تفاوت های بیمه های تامین اجتماعی و عمر پاسخ داده باشیم.